Onlangs gekeken naar ’12 angry men’, film uit 1957 met Henry Fonda in de hoofdrol. Eén van mijn favoriete films. Wat deze film goed weergeeft zijn de positieve effecten van het vertragen van een gesprek. Vertragen lijkt de enige optie als je een goed gesprek wilt voeren waar een objectief oordeel moet worden gevormd over een kwestie van belang.
Angry men
In de film vraagt een rechter aan de jury, 12 mannen, om een uitspraak te doen of een negroïde jongen van 18 jaar, die ervan wordt verdacht zijn vader te hebben doodgestoken met een mes, schuldig is of niet. Onschuldig betekent dat er volgens de jury ‘a reasonable doubt’ is in de getuigenverklaringen. Is het oordeel van de jury ‘guilty’, dan betekent dat de doodstraf voor de jongen. Het besluit van de jury moet anoniem zijn. Daarmee begint de film. Wat rest is het gesprek om tot een unaniem oordeel te komen. Een eerste stemmingsronde leert dat elf mannen ‘guilty’ oordelen, het bewijs overduidelijk vinden en geen enkele reden hebben om te twijfelen. Echter, één heeft wel twijfels en stemt ‘not quilty’. Het gevolg is een levendig en emotioneel gesprek, in een kleine, warme, slecht geventileerde ruimte op een snikhete dag. Boze mannen zitten om de tafel en praten tot uiteindelijk unaniem ‘not quilty’ gestemd wordt en de jongen wordt vrijgesproken. Einde film.
Seperate the facts from the fancy
De boosheid van de mannen wordt vooral veroorzaakt, blijkt gaandeweg de film, omdat men niet goed in staat is te doen waar de rechter om heeft gevraagd: ‘seperate the facts from the fancy’. De verbeelding is groot, maar wat zijn de werkelijke feiten? Het eerste oordeel van de elf mannen, die schuldig stemmen, bevat nogal wat verbeelding die de feiten vertroebelen. Zo blijkt één jurylid zich meer zorgen te maken of hij op tijd bij een belangrijke baseball-wedstrijd kan zijn waar hij kaartjes voor heeft gekocht. Een ander is eigenlijk van mening dat ’these people’ (donkere mensen) toch niet zijn te vertrouwen en niet deugen. En weer een ander oordeelt eigenlijk schuldig omdat hij zich lijkt te wreken op zijn eigen zoon, waar hij een slechte relatie mee heeft. Ook is er een aantal die wel twijfelt maar door de druk van de meerderheid in eerste instantie voor ‘quilty’ kiest. En er zijn mannen die het lastig vinden hun emoties en gevoelens objectief te onderzoeken ‘eh jeh eh …. I don’t now why, ….. I just think he is guilty’.
De vier redenen om te vertragen
De kracht van het vertragen zit hem in het feit dat overtuigingen, oordelen en meningen tegen het licht worden gehouden en onderworpen worden aan een onderzoek. De verbeelding wordt gescheiden van de feiten. Wat leert de film ons hierover? Wat gebeurt er in dat proces?
- Onbewuste overtuigingen en principes, die een goed oordeel in de weg zitten, komen aan de oppervlakte. Zoals het jurylid dat een oordeel over zijn zoon oneigenlijk betrekt in het gesprek. En het blijkbaar niet van belang acht om deze te onderzoeken.
- Niet iedereen kan bij zijn eigen gevoelens en emoties en/of durft daarop te vertrouwen: ‘eh jeh eh …. I don’t now why, ….. I just think he is guilty’. Of voelt zich niet veilig, of heeft niet het zelfvertrouwen om zich uit te spreken.
- Andere prioriteiten of activiteiten op de agenda’s. Zoals het op tijd komen bij een ‘baseball game’ voor een jurylid belangrijker is dan het gesprek. En de verkoper/vertegenwoordiger die met zijn gedachten bij zijn product is, en hoe deze aan de man te brengen. Het zorgt ervoor dat feiten en mensen niet serieus worden genomen. Het voelt als een verspilling van tijd. Het onderzoeken leidt hen af van belangrijke activiteiten waar zij waarde aan hechten.
- Onwetendheid over kennis en ervaring bij jezelf en bij andere aanwezigen. Samen weten we meer dan één alleen. Breng deze kennis met elkaar in verbinding. Zoals een introvert jurylid dat, blijkt gaandeweg de film, jaren in een ghetto heeft gewoond en weet hoe je een stilletto in een gevecht gebruikt. Waardoor bewijsmateriaal en een getuigenverklaring ineens in twijfel wordt getrokken.
Vertragen en bewustwording
Onbewuste overtuigingen, principes, oordelen, gevoelens, emoties, kennis en ervaring hebben tijd nodig om opgespoord te worden in het onbewuste en vervolgens te onderzoeken. Zodat iemand of een team de juiste prioriteiten, activiteiten en keuzes kan maken. En bewustwording kost tijd. Tijd die we door onze drang naar resultaten en actiegerichtheid ons niet altijd gunnen.
En aangezien het coachen van mensen hierover gaat, bewustwording vergroten op genoemde punten, is het ook in de coaching van belang om het gesprek, individueel of in een team te vertragen. Wat de nodige frustratie en boosheid kan veroorzaken. Maar meestal wordt ervaren als een mooie oefening. Een ervaring in hoe verschillend mensen ook maar weer zijn. Een oefening in hoe we deze verschillen waarderen en inzetten voor een beter resultaat.