Inleiding
Tijdens de workshop over het boek Excelleren in vrijheid heb je een profiel geschetst van jouw denkstijlen. Het doel hiervan is om op een eenvoudige en snelle wijze aanknopingspunten te krijgen hoe jij je verder kunt ontwikkelen. Hoe je beter leiding kunt geven aan jouw leven.
Balans
Het profiel geeft de balans weer tussen de zes denkstijlen. Het uitgangspunt is dat ieder mens balans nodig heeft om zich goed te kunnen ontwikkelen. Wij hebben het dan over een balans in voelen, denken en doen.
Deze balans wordt toegepast op twee werelden:
- Jezelf: balans in activiteiten, gericht op voelen, denken en doen over jezelf
- De wereld om je heen: balans in activiteiten, gericht op voelen, denken en doen naar de wereld buiten jezelf
En zo ontstaan er zes denkstijlen of waarden
Jezelf
- Hoofdstuk 1 Wie ben ik? – Zelfwaardering (Groen, Voelen)
- Hoofdstuk 2 Waar wil ik naartoe? – Zelfsturing (Blauw, Denken)
- Hoofdstuk 3 Welke stappen heb ik te zetten? – Rolbewustzijn (Geel, Doen)
De wereld om je heen
3 Denkstijlen over De wereld om je heen:
- Hoofdstuk 4 Wie zijn die anderen? – Empathisch vermogen (Groen, Voelen)
- Hoofdstuk 5 Wat is logisch? – Systematisch denken (Blauw, Logisch denken)
- Hoofdstuk 6 Wat hebben wij te doen? – Praktisch denken? (Geel, Doen)
Interpreteren van je geschetste profiel
Is de balans verstoord, dan geeft dat mogelijk een gevoel van onvrijheid. En dat heeft invloed op persoonlijke ontwikkeling, talentontwikkeling en persoonlijk leiderschap. Bewust zijn van de verstoringen in de balans is belangrijk om je verder te kunnen ontwikkelen.
Met het profiel dat je hebt geschetst krijg je een beeld hoe het staat met jouw balans. En wat deze verstoort. De lage scores geven aan wat je kan doen om jezelf verder te ontwikkelen.
Hieronder staan omschrijvingen van elke denkstijl. Lees de omschrijvingen van de denkstijlen waarop jij laag scoort en lees de oefeningen en activiteiten in het boek die hierbij horen. Bepaal vervolgens welke acties jij wilt gaan doen en noteer deze achter in het boek (pag. 182 – 193). Maar noteer ook wat je al eens hebt gedaan en je heeft geholpen. De oefeningen en activiteiten die jij noteert bepalen jouw recept om je verder te ontwikkelen.
Is een score hoog dan liggen daar je talenten. Uiteraard is het interessant om te lezen waar je talenten liggen. Lees daarom ook de omschrijvingen van de denkstijlen waar jij hoog op scoort.
Maar wees ervan bewust dat als jij je persoonlijk wilt ontwikkelen, je talenten meer wilt benutten en beter leiding wilt geven aan je leven, aandacht geven aan de denkstijlen die lager scoren zorgen voor meer balans en daardoor het Excelleren in vrijheid vergroten.
Meer informatie hierover in paragraaf 7.4 Een recept voor persoonlijke ontwikkeling.
Omschrijving van de zes denkstijlen
1 Omschrijving Zelfwaardering ‘
Hoofdstuk 1 Wie ben ik? (pag. 33)
Zelfwaardering heeft te maken met de mate waarin je jezelf hebt leren waarderen. Dat is ongeacht de rollen of taken die je in het dagelijkse leven in de maatschappij vervult of de doelen en criteria die je jezelf oplegt. Van jezelf kunnen houden om jezelf, met alle plussen en minnen, of de lichte en donkere kanten zoals weergegeven in de tekening Love your self (pag. 34) van mijn dochter Yanna Roemeling (2004), die er aan dat zelf vast zitten. Zelfbewustzijn, zelfacceptatie en zelfkennis zijn sleutelbegrippen in deze manier van denken. Het is het denken dat een belangrijke invloed heeft op hoe zeker en authentiek je je voelt, ook in relatie met anderen. Het is ook het domein van de spirituele connectie die je voelt ten aanzien van het unieke dat jij als individu representeert. Het is namelijk het deel van jouw denken dat zich bezighoudt met de vraag: ‘Wie ben ik?’
Lees de oefeningen en activiteiten op pagina 39-42 indien de Zelfwaardering kan verbeteren! Noteer de acties die je wilt gaan doen op pagina 182-183.
2 Omschrijving Zelfsturing
Hoofdstuk 2 Waar wil ik naartoe? (pag. 58)
Zelfsturing heeft betrekking op je vermogen je te richten op de doelen die jij jezelf stelt (N.B. niet de doelen van het team of van de organisatie) op de middellange en lange termijn. Het is het denken in termen van jouw ‘ideale ik’ en stelt je in staat de acties te benoemen die nodig zijn om dat ideaal verder in te vullen en te verwezenlijken. Zelfsturing bepaalt in belangrijke mate welke interne criteria en normen jij jezelf oplegt. Het stuurt je drang om jezelf steeds opnieuw te willen verbeteren, steeds een stapje verder te komen in een poging je persoonlijke toekomstdoelen te realiseren.
Lees de oefeningen en activiteiten op pagina 63 – 65 indien de Zelfsturing kan verbeteren!
Noteer de acties die je wilt gaan doen op pagina 184-185.
3 Omschrijving Rolbewustzijn
Hoofdstuk 3 Wat heb ik te doen? (pag. 82)
Rolbewustzijn heeft alles te maken met de belangrijkste rollen die wij vervullen in het leven. Voor de meeste mensen zijn dat er drie of vier (bijvoorbeeld: professie, partner, ouder, zoon/dochter). Rolbewustzijn geeft antwoord op de vraag hoe duidelijk wij onze rol(len) zien.
Het zegt ook iets over de mate waarin wij plezier en voldoening putten uit die rol. Het is het denken waarbij wij onszelf identificeren met een gegeven rol en waarbij wij onze toegevoegde waarde afmeten aan de taken die wij op ons nemen en hoe goed wij dat doen of hoe geslaagd wij in een rol zijn.
Lees de oefeningen en activiteiten op pagina pagina 88 – 91 indien het Rolbewustzijn kan verbeteren! Noteer de acties die je wilt gaan doen op pagina 186-187.
4 Omschrijving Empathisch vermogen
Hoofdstuk 4 Wie zijn die anderen? (pag. 108)
Empathisch vermogen heeft betrekking op je vermogen anderen te zien en te erkennen als de unieke individuen die ze zijn. Het zegt iets over de mate waarin jij je betrokken voelt bij anderen, je in kunt leven in hun behoeften en je communicatie daarop af kunt stemmen. Het strekt echter verder dan alleen het intermenselijke verkeer. Empathisch vermogen zegt ook iets over je vermogen het unieke te onderscheiden in een object, een plan, een situatie, een moment. In die zin hangt het voelende denken ook samen met creativiteit. Het is de denkwijze die je vermogen tot bijvoorbeeld liefde, begrip, aanvoelen, ervaren, scheppen en genieten stuurt.
Lees de oefeningen en activiteiten op pagina pagina 114 – 115 indien het Empathische vermogen kan verbeteren! Noteer de acties die je wilt gaan doen op pagina 188-189.
5 Omschrijving Systematisch denken
Hoofdstuk 5 Wat is logisch? (pag. 130)
Systematisch denken heeft betrekking op je vermogen logica te ontdekken en structuur aan te brengen in de wereld om je heen. Het hangt samen met de mate waarin je in staat bent systemen en kennis aan te wenden om taken, mensen, situaties en middelen te ordenen en te organiseren. Harde criteria en perfectie staan centraal: iets valt wel/niet binnen de gestelde definities, de parameters, het plan, de doelstelling, het concept. Systematisch denken heeft ook betrekking op je omgang met regulerende mechanismen als autoriteit, regels, procedures en beleid. Vooruitdenken, plannen, analyseren, toetsen, ontwerpen, kaders aanbrengen en structureren zijn kwaliteiten die in belangrijke mate door deze denkwijze gestuurd worden.
Lees de oefeningen en activiteiten op pagina pagina 135 – 136 indien het Systematisch denken kan verbeteren! Noteer de acties die je wilt gaan doen op pagina 190-191.
6 Omschrijving Praktisch Denken
Hoofdstuk 6 Wat hebben wij te doen? (pag. 149)
Praktisch denken stuurt je vermogen de concrete, materiële en tastbare wereld om je heen waar te nemen. Het heeft alles te maken met de mate waarin jij jouw ‘gezonde boerenverstand’ aanwendt om dingen gedaan te krijgen in de dagelijkse realiteit. Praktisch denken hangt nauw samen met je vermogen om keuzes te maken (goed-beter-best) op grond van nuchtere overwegingen en relevante vergelijkingen en vervolgens concrete actie te ondernemen. Het is het denken dat in belangrijke mate bijdraagt aan je vermogen taken, doelen en projecten te realiseren binnen de gestelde tijd met gebruik van de beschikbare middelen en menskracht.
Lees de oefeningen en activiteiten op pagina pagina 154 – 156 indien het Praktisch denken kan verbeteren! Noteer de acties die je wilt gaan doen op pagina 192-193.