Goed zijn
Wanneer ben je een goed mens? Geïnspireerd door Plato, Hartman en de evolutie heb ik mijn antwoord op deze vraag beschreven in mijn boek Excelleren in vrijheid | Een recept voor persoonlijke ontwikkeling. Om goed te worden, te zijn of te blijven heb ik zes vragen geformuleerd. Deze zes vragen zijn van belang om je persoonlijk te ontwikkelen tot een goed mens. Of, die je helpen om goed te blijven. Zodat je leiding kan geven aan je eigen leven én zo een betekenisvolle bijdrage levert aan de wereld. Deze zes vragen, plus oefeningen en activiteiten, komen één voor één aan bod in de artikelenserie: Goed zijn. In deel twee gaat het over de vraag Wie zijn die anderen? Kom voor antwoorden uit je bubbel of grot!
Wie zijn die anderen?
Jozef Vissarionovitsj Dzjoegasjvil, die de geschiedenis is ingegaan onder zijn bijnaam Stalin, is geen goed voorbeeld van iemand die zich heeft ontwikkeld tot een goed mens. Toch gebruik ik hem in mijn boek als voorbeeld om duidelijk te maken waar het om draait bij de vraag: Wie zijn die anderen? Hij was extreem goed in het inleven en begrijpen van anderen. En daarmee goed in het beantwoorden van de vraag: Wie zijn die anderen?
Het was voor hem een voorwaarde om te overleven. Hij is doodsbang voor zijn vader. Zijn moeder zegt hierover “Josef was een heel gevoelig kind. Zodra hij zijn vader lallend hoorde zingen in de straat, kwam hij onmiddellijk aangerend om te vragen of hij naar de buren mocht totdat zijn vader in slaap was gevallen.” En, “zodra hij zijn dronken vader ontwaarde, vulden zijn ogen zich met tranen, werden zijn lippen blauw en kroop hij tegen me aan en smeekte hij me om hem te verbergen.” Zijn vader is alcoholist en extreem gewelddadig tegenover hem. Hij smakt hem een keer zo hard tegen de grond dat zijn urine dagenlang bloed vertoont. Een schoolkameraad van Josef zegt later hierover: “onterechte afranselingen maakten de jongen even hard en harteloos als zijn vader”, en zijn vader “behandelde hem als een hond en sloeg hem om het minste of geringste”.
Mensenkennis
“Hij hoefde maar iemand te zien en hij keek dwars door die persoon heen. Hij wist meteen wie een spion was en wie niet.” Simon Sebag Montefiore (uit: ‘Stalins jeugdjaren’)
Hij is als jonge jongen getraind in het aanvoelen van mensen en inschatten of ze het goed of slecht met hem voorhebben, of ze vriend of vijand zijn. Hij heeft een enorme mensenkennis ontwikkeld. Een keer, voor hij de landelijke macht verkrijgt, worden zeven onbekende mensen uitgenodigd op een vergadering. Alvorens ze toe te laten tot de vergadering worden ze aan Stalin getoond, zonder dat de desbetreffende mensen het weten. Hij geeft opdracht één persoon niet toe te laten tot de vergadering. Later blijkt deze man inderdaad een verrader te zijn en te werken voor de geheime politie.
Het bijzondere jeugd- en ontwikkelingsverhaal van Jozef Stalin is een goed voorbeeld als het gaat om het inleven in anderen. In zijn jeugdjaren is het belang van het inleven in anderen er letterlijk ingeramd door zijn vader. En later ook door vele vechtpartijen op straat. Anderen begrijpen was een vereiste vaardigheid. Als hij daar geen waarde aan had gehecht had hij zijn jeugd niet overleefd.
Kom uit je grot
Stalin kon het zich niet veroorloven om de vraag Wie zijn die anderen? niet te stellen. Hij zou het niet overleven. Maar voor ‘gewone stervelingen’ zoals jij en ik betekent deze vraag niet stellen, je niet of onvoldoende ontwikkelen. Met als gevolg dat je in ‘de grot’ blijft zitten. En uit ‘je grot’ komen is niet altijd eenvoudig!
Plato’s grot, Inleven in het perspectief van anderen
“Hoe zou volgens jou iemand uit hun midden reageren wanneer hij werd losgemaakt en hij ineens op moest staan, z’n nek draaien, rond lopen en dan naar het licht opkijken? Al deze inspanningen zouden hem pijn doen en door de schittering kon hij de dingen waarvan hij vroeger de schaduw had gezien niet onderscheiden.” Plato (uit: ‘Het bestel‘)
Plato’s grot is de bekende allegorie voor ontwikkeling. Deze bestaat uit drie belangrijke fases. De fase van het inleven in het perspectief van anderen door in gesprek te gaan met andere mensen en de wereld te aanschouwen. Dan de fase van het logisch overdenken van de feiten en op zoek gaan naar de waarheid en kennis over de wereld. En tot slot de fase van de opgedane kennis inzetten voor de samenleving, de mensen onder in de grot.
Verplaats je in anderen
We zitten allemaal in onze eigen bubbel. We kijken via de schermen van onze diverse apparaten naar de wereld. Maar daarmee plaatsen we ons in een ‘grot’. Oftewel, we zitten in ‘een grot’ en krijgen vooral te zien wat ons bevestigt in onze voorkeuren, eigen gedachten, principes of overtuigingen en ideeën.
Je ‘losmaken’ hiervan en open staan voor een ander zijn voorkeuren, gedachten, principes of overtuigingen en ideeën zorgt voor verwarring en afkeuring. We hebben het allemaal wel eens meegemaakt. Je spreekt met iemand en die heeft een andere visie op, of een ander gevoel bij, een situatie of onderwerp. Jouw reactie is dan in eerste instantie om het perspectief of het gevoel van die ander te verwerpen en als onzin af te doen. Je gaat er vanuit dat jij het goed ziet, en dat wat de ander ziet niet klopt en zich verder van de werkelijkheid bevindt. Plato vergelijkt dit met verblind worden, in de war raken en je ellendig en beledigd voelen. Om dat te vermijden is het goed om het gesprek aan te gaan en je werkelijk te verplaatsen in de ander.
Oefeningen en activiteiten
Kom uit je grot of bubbel en ontwikkel jezelf. Wat kun je doen om anderen en de wereld om je heen te begrijpen? Welke eigenschap zorgt ervoor dat je je inleeft in een ander of een situatie? Wat vraagt het van je dat je het perspectief van de ander ziet, voelt en/of begrijpt? Hieronder een aantal activiteiten en oefeningen:
- Wees nieuwsgierig en stel vragen aan een ander die een andere mening heeft, bijvoorbeeld in een bepaalde situatie waar jullie beiden bij
betrokken zijn:- Wat speelt er volgens jou?
- Wie zijn erbij betrokken?
- Wat zijn jouw gedachten hierbij?
- Wat heb jij gedaan?
- Wat voel jij?
- Welke vraag ligt er nu op tafel volgens jou?
- Wat zou er volgens jou nu moeten gebeuren?
- Wees stil en luister.
“When you talk, you are only repeating what you already know. But if you listen, you may learn something new.” Dalai Lama
- Observeer en neem waar. Door te kijken wat iemand doet of wat er gebeurt, ben je vaak in staat om te begrijpen wat die ander beweegt.
- Houd je mening voor je, toon interesse en verwonder je. Meningsvorming is voor later. “Wij raken niet verstoord door wat er om ons heen gebeurt, maar door onze gedachten erover.” Epictetus
- Lees (auto)biografieën. Dat helpt je om je goed in te leven in een persoon. Het meest leerzaam zijn (auto)biografieën waarbij de kinderjaren nauwkeurig en gedetailleerd worden beschreven, zodat je iets kunt leren over de persoonlijke ontwikkeling en de vorming van een karakter.
- Lees romans en gedichten of bekijk kunst om je in te leven in situaties, sfeer, gevoelens, levens en situaties.
- Op mijn website staat een luisteroefening om stil te staan bij de vraag: ‘Wie zijn die anderen?’ Er worden diverse vragen gesteld die je helpen jezelf te onderzoeken. Zorg dat je pen en papier bij de hand hebt om jouw gedachten na het luisteren te noteren. Stop de oefening om langer bij een vraag stil te staan en om eventueel korte aantekeningen te maken van jouw gedachten. Neem na de oefening de tijd om je gedachten en gemaakte aantekeningen uitgebreider op te schrijven.
Ingrediënten voor jouw recept
Wellicht heb je zelf oefeningen of activiteiten die in het verleden hebben bewezen jou te helpen om anderen beter te begrijpen. Ik nodig je uit om deze op te schrijven. Alle oefeningen en activiteiten die jou helpen om te groeien en leiding te geven aan jouw leven zijn de ingrediënten voor het recept voor persoonlijke ontwikkeling.
De beloning
De beloning voor een goed onderzoek naar de vraag Wie zijn die anderen?
- Je staat open voor anderen, ook voor hen die heel anders zijn dan jijzelf.
- Je gaat de dialoog aan en nodigt de ander uit zijn of haar verhaal te doen.
- Pak je non-verbale signalen eerder op.
- Je bent je bewust van het effect van jouw handelen op anderen
- Zie je en (h)erken je individuele bijdragen van verschillende mensen
- Zie je en (h)erken je individuele behoeften van klanten, de mensen om je heen.
- Je bent in staat om je communicatie af te stemmen op de behoefte van anderen
- Je bent in staat om met een origineel idee, een oorspronkelijke aanpak, een creatieve
gedachte te komen.
Zoals het voorbeeld van Stalin laat zien kan je deze beloning ook inzetten voor het slechte in plaats van het goede. Daarom zijn er ook zes vragen die allemaal aandacht behoeven. De eerste was Wie ben ik? In het volgende artikel in deze reeks zal de vraag Welke stappen ga ik zetten? worden toegelicht.
Info – Quickscan – Boek
Wil je onderzoeken wat jij kan doen om je persoonlijke ontwikkeling en leiderschap een boost te geven? Neem dan vrijblijvend contact met me op. Of kijk op: Drie diensten – Persoonlijke ontwikkeling
Hoe goed ben jij in het beantwoorden van de vraag Wie zijn die anderen? Maak mijn Quickscan en ik neem contact met jou op!
Info of bestellen Excelleren in vrijheid | Een recept voor persoonlijke ontwikkeling via website.